EMDR na een miskraam of stilgeboorte
5 redenen om ook voor gespecialiseerde rouwbegeleiding te kiezen

Vrouwen die een miskraam of stilgeboorte meemaken worden regelmatig doorverwezen naar een EMDR-therapeut. Dat is heel mooi, want EMDR kan in bepaalde gevallen heel helpend zijn. In mijn praktijk zie ik echter dat alléén EMDR vaak niet toereikend is. EMDR sluit niet voldoende aan bij de complexiteit van de impact die een miskraam of stilgeboorte kan hebben.

Met dit artikel wil ik meer inzicht geven in de complexiteit van zwangerschapsverlies. Dat is van belang voor zowel de ouders die het verlies meemaken als bij professionals die met deze ouders werken. Meer bewustwording rond dit thema, zorgt ervoor dat ouders vaker en sneller de best passende hulp krijgen. Gespecialiseerde rouwbegeleiding levert daarin een belangrijke bijdrage en die wordt nog te vaak onderschat.

Voorop staat dat EMDR en gespecialiseerde rouwbegeleiding allebei waardevolle benaderingen zijn na het verlies van een kindje in de zwangerschap. Ze zijn gericht op verschillende aspecten van het herstelproces, waardoor ze elkaar vooral mooi aanvullen en zeker niet uitsluiten. Daarom kan EMDR zeker ook onderdeel zijn van mijn gespecialiseerde begeleiding na zwangerschapsverlies.

Het doel van EMDR

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing en is bedoeld voor mensen die last hebben van een traumatische gebeurtenis. Bijvoorbeeld een ongeval, (seksueel) geweld of een verlies. EMDR is erop gericht om de negatieve emotionele lading van een traumatische herinnering af te zwakken. Daardoor verminderen de klachten die met deze herinnering samenhangen. EMDR kan effectief zijn bij verschillende vormen van trauma, ook na zwangerschapsverlies.

PTSS-klachten als onderdeel van gezonde rouw

Een verlies in de zwangerschap is voor veel vrouwen een traumatische gebeurtenis. Eén op de vijf vrouwen heeft PTSS-gerelateerde klachten na zwangerschapsverlies. Denk aan slaapproblemen, nachtmerries, angst -en paniekgevoelens, vermijden van situaties, neerslachtigheid en angst voor een nieuwe zwangerschap. Om van dit soort klachten af te komen is EMDR is niet altijd noodzakelijk of het meest passend. Tot bepaalde hoogte kunnen deze klachten namelijk ook horen bij een gezond rouwproces. Dat betekent dat gerichte rouwbegeleiding vaak ook helpt om PTSS-gerelateerde klachten te verminderen of te laten verdwijnen. Zwangerschapsverlies is een specifieke vorm van verlies die vraagt om een specifieke benadering in het rouwproces. Als de rouw voldoende aandacht krijgt, is EMDR vaak niet nodig. Andersom geldt dat na EMDR het verlies nog steeds aanwezig is en vraagt om rouw.

EMDR ondersteunt het rouwproces, maar vervangt het niet

EMDR is dus een heel effectieve manier om specifieke traumatische herinneringen te verzachten. Het is echter niet zo dat rouwen om het verlies daarna niet meer nodig is. Als het verlies traumatisch is, kan het rouwproces heel zwaar zijn en lang duren. Hierbij kan EMDR als ondersteuning worden ingezet om ruimte te maken voor de rouw. Het is geen vervanging van het rouwproces. Mijn indruk is dat het in de praktijk soms wel zo wordt geïnterpreteerd. Dat schept verkeerde verwachtingen en zorgt ervoor dat het rouwen onvoldoende aandacht krijgt.

5 redenen om te kiezen voor gespecialiseerde rouwbegeleiding

  • Inzet van verschillende methoden en technieken
    Waar EMDR nuttig kan zijn bij het verwerken van één of meer specifieke traumatische gebeurtenissen, biedt gespecialiseerde rouwbegeleiding een breed scala aan benaderingen die specifiek zijn ontwikkeld voor het ondersteunen van mensen die een miskraam of later zwangerschapsverlies hebben meegemaakt. Je kunt hierbij denken aan coaching, cognitieve gedragstherapie, mindfulness, systemische- en/of lichaamsgerichte oefeningen. Door verschillende methoden en technieken te combineren, kan gespecialiseerde rouwbegeleiding beter inspelen op de specifieke behoeften en symptomen van de persoon die het verlies heeft meegemaakt.
  • Aansluiting bij persoonlijke situaties en complexe emoties
    Zwangerschapsverlies is een complexe vorm van trauma zijn, waarbij emotionele, fysieke en relationele aspecten betrokken zijn. Het omvat vaak complexe emoties als diepe rouw, verdriet, schuldgevoelens, angst, onzekerheid en mogelijk ook PTSS-gerelateerde symptomen. Gespecialiseerde rouwbegeleiding richt zich op al deze verschillende aspecten van het verlies en biedt een meer holistische benadering van genezing en herstel. Het sluit aan bij de unieke behoeften van elk individu.
  • Kennis, erkenning en herkenning
    Verlies in de zwangerschap is een specifieke vorm van verlies die om specifieke kennis en gerichte aandacht vraagt. Gespecialiseerde rouwbegeleiding biedt een veilige omgeving, vol met de benodigde kennis en erkenning rond dit specifieke verlies. Ouders kunnen vrijuit praten over hun gevoelens en ervaringen in een begripvolle omgeving zonder oordelen. In veel gevallen is de begeleider zelf ervaringsdeskundig, waardoor de ouders veel herkenning vinden en weinig woorden nodig hebben om begrepen te worden. Ook leren ze individueel of als koppel hoe ze kunnen omgaan met hun verlies en de bijbehorende emoties.
  • Aandacht voor relationele en sociale aspecten van verlies
    Het verlies van een kindje in de zwangerschap heeft niet alleen grote impact op de vrouw die het kindje droeg, maar ook op haar partner, het gezin, de relatie, het werk, vriendschappen en familierelaties. Hier speelt regelmatig veel onbegrip en/of ongemak, wat zorgt voor gevoelens van isolatie en eenzaamheid. Naast aandacht voor de emotionele impact heeft gespecialiseerde begeleiding ook aandacht voor de sociale impact en complexe sociale situaties. Het helpt om te weten dat ze niet alleen zijn en dat hun gevoelens begrijpelijk zijn. Ook geeft deze begeleiding ze handvatten om met deze situaties om te gaan, op een manier die recht doet aan het verlies en de eigen gevoelens, waarbij de eigen grenzen goed worden bewaakt.
  • Aandacht voor de toekomst
    Het verlies van een kindje in  de zwangerschap betekent een verlies dat de ouders voor de rest van hun leven met zich meedragen. Gedurende hun leven komen er veel momenten waarop de pijn en het gemis van het kindje dat ze verloren hebben extra voelbaar kan worden. Denk aan de geboortedatum, de uitgerekende datum, vader- en moederdag en andere feestdagen zoals Sinterklaas, Pasen, Kerst en Oud en Nieuw. Ook de zwangerschap en/of de geboorte van een gezond kindje na het verlies kan ervoor zorgen dat de pijn en het gemis van het verloren kindje opnieuw extra aanwezig is.
    Gespecialiseerde rouwbegeleiding helpt ouders niet alleen bij het omgaan met het verlies, maar ook bij het bevorderen van hun herstel en veerkracht. Ze krijgen handvatten om te leren leven met het verlies en om weer een betekenisvol leven op te bouwen.

Persoonlijk advies?

Veel vrouwen en koppels die verlies in de zwangerschap meemaken, weten niet bij wie ze moeten aankloppen voor passende hulp in hun situatie. Hebben ze een GZ-psycholoog nodig? Een Praktijkondersteuner (POH) of Medisch maatschappelijk werker? Is EMDR nodig of niet?

Met mijn kennis van psychologie, coaching en zwangerschapsverlies en mijn ervaring met het begeleiden van vrouwen en koppels die verlies in de zwangerschap hebben meegemaakt, kan ik goed inschatten welke hulp het beste bij jou past.

In een gratis adviesgesprek verkennen we samen waar je staat, wat je nodig hebt en bij wie je daarvoor aan het juiste adres bent. Na dit gesprek weet je meteen hoe je verder komt. Ook krijg je enkele persoonlijke tips waarmee je direct aan de slag kunt.

AFSPRAAK INPLANNEN

Esther Cozijnsen

PSYCHOLOOG NIP
–
PROFESSIONEEL COACH (NOBCO)
–
GESPECIALISEERD IN ZWANGERSCHAPSVERLIES
–
ERVARINGSDESKUNDIGE